Redactie - 25 november 2018
Hoe overleef ik een lawine? Dit kun je doen om je overlevingskans te vergroten als je in een lawine terechtkomt:
Wanneer dodelijke lawines plaatsvinden, kan de sneeuwvloed al snel 120 kilometer per uur bereiken. Wintersporters die in zo’n lawine gevangen zitten, kunnen worden begraven onder tientallen meters sneeuw.
Marloes met een lawinepieper.
Dit vroeg ik mij (als ex-skilerares) af en volgde een lawinecursus in Oostenrijk om de kans op overleven (en anderen te helpen overleven) bij een lawine groter te maken. Er bestaan talloze mythes over wat je moet doen als je in een lawine terechtkomt. Bijvoorbeeld ‘je moet plassen zodat de lawine-reddingshonden je makkelijker kunnen vinden’ of ‘je moet spugen, zodat je weet wat beneden en boven is’. Geinig, maar niet praktisch in de praktijk. Wanneer de lawine tot stilstand komt, kan de sneeuw als beton aanvoelen. Spugen (laat staan jezelf uitgraven als je weet wat boven is) is geen optie meer.
Liever word je natuurlijk helemaal niet overvallen door een lawine en kruip je iedere avond van je wintersport weer onder de wol bij een van die leuke Oostenrijkse hotels zoals Aparthotel Windau Lodge en Aparthotel MONDI-HOLIDAY Bellevue. Natuurlijk is het ten eerste belangrijk dat je verstandige keuzes maakt in de sneeuw. Piste dicht? Niet betreden. Reëel lawinegevaar? Niet off-piste. En mocht je nou toch verrast worden door een lawine, dan is het beter om tegen de lawine te vechten dan niets te doen. Succes gegarandeerd? Helaas niet. Maar vijftig procent van de slachtoffers die volledig bedolven raken door een lawine, overleeft het.
Beeld: Unsplash | Mattias Olsson.
Kom je in een startende lawine terecht, trek de aandacht van mensen om je heen (voor hulp) en probeer naar de zijkant van de lawine te skiën of boarden. Als het je niet lukt om uit de lawine te skiën of te snowboarden, gooi je stokken weg en probeer je ski’s uit te trekken. Je ski’s en snowboard kunnen namelijk in een lawine als een anker functioneren en kunnen je naar beneden trekken.
Kun je niet meer uit de lawine skiën of kom je volle kracht terecht in een lawine? Met een beetje geluk – een slimme wintersporter draagt off-piste een lawine-uitrusting – kun je nu je lawine-airbag inschakelen. Probeer dan – net als in een rivier – tegen de stroom in te zwemmen naar de bovenkant van de lawine. Je wilt zo dicht mogelijk bij het oppervlak zijn als de lawine stopt. Zorg ervoor dat je bovenop de glijdende sneeuwmassa komt en probeer daar te blijven. Zwem nooit naar beneden en blijf altijd peddelen tegen de stroom in.
Zodra je voelt dat de lawine tot stilstand komt, moet je proberen een arm, been of skistok (als je die nog hebt) uit de sneeuw te steken. Alles wat je vanaf het oppervlak zichtbaar maakt is goed. Zo kun je sneller gevonden worden. Duw je arm bijvoorbeeld naar buiten en uiteindelijk naar boven. Beweeg je andere arm naar je tegenovergestelde schouder en maak een kommetje rondom je mond zodat je meer lucht hebt.
Marloes in de weer met een sonde om een lawineslachtoffer (tijdens de cursus) te redden.
Als je eenmaal tot stilstand bent gekomen en er zelf niet uit kunt klimmen, moet je jezelf kalmeren en wachten. Draag je – zoals veel slimme ervaren skiërs zouden moeten doen als ze off-piste skiën – een lawinepieper, dan hebben je vrienden je hopelijk snel weer uitgegraven! Geen lawine-uitrusting? Blijf dan zo rustig mogelijk zodat je zo lang mogelijk kunt ademen. Met een heleboel geluk en getrainde mensen in de omgeving overleef je een lawine ook zonder uitrusting.
Heb jij nog tips hoe je een lawine overleeft? Deel ze in een reactie.